Klasy elementów systemów alarmowych

Z dniem 31.03.1994 r. została wprowadzona norma PN-93/E-08390 „Systemy alarmowe”, która zmieniła sytuację prawną użytkowników systemów alarmowych.

Norma ta określa wymagania, jakie powinny spełniać systemy alarmowe w chronionych obiek­tach o różnym stopniu zagrożenia. W razie nie zastosowania się do obowiązujących przepisów grozi kara.

Systemy alarmowe dzielą się na cztery klasy w zależności od stopnia zagrożenia i wartości chronionej. Przyjęty podział oznacza różne wymagania w sto­sunku do elementów systemu -jak czujki czy centralki. Określa również sposób przesyłania infor­macji z obiektu (monitoring), kontrolę działania systemu, a nawet częstotliwości serwisu i szybkości podjęcia naprawy w wypadku uszkodzenia systemu.

Przy małym zagrożeniu i wartości chronionej do około 100 tys. zł wymagania stawiane instalowa­nym systemom alarmowym są minimalne. W tym wypadku bez większego ryzyka można za­stosować zgodnie z normą sys­tem alarmowy składający się z elementów o najniższych wymaganiach.

■  Od czego zależy cena systemu?

Podobnie wyglądające i podobnie działające elementy systemu mo­gą się różnić ceną – nawet dzie­sięciokrotnie. Z czego to wynika? Zwykle większa cena oznacza lep­szy towar. Niewątpliwie droższe są systemy alarmowe, bardziej odporne na zakłócenia, czyli wy­wołujące mniej fałszywych alar­mów. Zdarza się bowiem, że nie­które elementy systemu mogą pewne zjawiska fizyczne trakto­wać jako wejście intruza. Droższe zabezpieczenie, czyli lepsze, po­winno być również odporne na celowe działania sabotażowe (oszukanie, przesłonienie, znisz­czenie bez wykrycia przez sys­tem), a także powinno mieć więk­szy dopuszczalny zakres tempera­tury pracy czy odporności na wilgoć.

Występują tu podobne zależności, jak na rynku samochodowym. Wszystkie samochody bez wzglę­du na typ czy markę służą do jeż­dżenia, lecz każdy zapewnia inny komfort i bezpieczeństwo. Trzeba pamiętać, że to porównanie doty­czy wszystkich elementów wcho­dzących w skład systemu alarmo­wego, także przewodów!

■  Ile kosztuje system alarmowy?

Każdy system alarmowy to zbiór wielu najróżniejszych elemen­tów. Ich liczba i skład zależą od przyjętej koncepcji ochrony. Do każdego systemu muszą jednak należeć podstawowe urządzenia, bez których nie można mówić o zabezpieczeniu.

Są to: centralka, klucz systemu (może być zamontowany w cen­tralce), przynajmniej jedna czujka i jeden z sygnalizatorów. Ze względu na sposób przesyłania informacji – od czujek do central­ki – wyróżnia się dwa systemy:

♦     przewodowe – połączenia mię­dzy elementami systemu są prowadzone przewodami;

♦     radiowe – każda z czujek ma własny mikronadajnik, z które­go sygnał odbierany jest przez centralkę, oraz własne zasila­nie bateryjne.

Centralkę odbierającą sygnały z czujek można umieścić na przykład u sąsiada, który mieszka w odległości 100-200 m od nasze­go domu czy mieszkania. Warun­kiem jest stała obecność kogoś w zaprzyjaźnionym domu przez cały rok. Oczywiście taka sytuacja może wystąpić tylko w wypadku zgody właściciela. Tabela 2 przedstawia najczęściej stosowane elementy do instalacji systemów alarmowych przezna­czonych do ochrony mieszkań i willi wraz z cenami. Aby uzyskać całkowity koszt sys­temów przewodowych, należy zsumować ceny poszczególnych elementów i pomnożyć je przez współczynnik 1,5-2, który ozna­cza koszty montażu. Systemy radiowe przy odrobinie znajomości techniki można za­montować samemu. Wtedy do su­my cen użytych elementów trze­ba jedynie doliczyć koszt baterii (dla każdego elementu). Przy zamawianiu montażu współ­czynnik mnożenia w tym wypad­ku wynosi 1,1-1,2.

■ Klucze systemu

Przy wyborze klucza sterującego systemem alarmowym oraz meto­dy włączania i wyłączania syste­mu. Bardzo wygodną metodą jest auto­matyczne wyłączanie systemu alarmowego podczas otwierania drzwi oryginalnym kluczem – wersja A lub B). Chroni ona bowiem przed fałszywymi alarma­mi. Metoda ta może być stosowana w sytuacjach, gdy nie istnieje za­grożenie napadem podczas otwie­rania drzwi, ale z pewnymi za­strzeżeniami. Po pierwsze należy wyłączyć możliwość dorobienia du­plikatu klucza przez przestępcę, a po drugie zamek powinien być atestowany, czyli zabezpieczony przed innymi, nie niszczącymi me­todami otwarcia. Jeśli zamek moż­na otworzyć od wewnątrz bez klu­cza, to takie drzwi należy zabez­pieczyć tak, aby nie można było zrobić w nich otworu blisko zamka bez wywołania alarmu.

■ Centralka

Odpowiedni wybór centralki jest bardzo istotny, szczególnie gdy chcemy przesyłać więcej informa­cji, a nie tylko sygnał alarmowy. Ma to miejsce np. przy podłączeniu systemu alarmowego do mo­nitoringu.

Z chronionego obiektu można wy­syłać nawet kilkaset informacji, między innymi:

♦     sygnał alarmu z rozróżnieniem informacji o napadzie (jest to bardzo istotne, ponieważ inter­wencja przebiega wtedy w in­ny sposób niż przy włamaniu);

♦     informację o włączeniu i wyłą­czeniu systemu;

♦     informację o stanie systemu (np. brak zasilania lub awaria);

♦     informację o awariach w bu­dynku (zalanie, rozmrożenie lodówki, uszkodzenie wentyla­cji lub ogrzewania itp.);

♦     sygnał o konieczności udziele­nia pomocy medycznej.

Odpowiednio przystosowana cen­tralka może przesyłać najróżniejsze informacje w zależności od potrzeb. Nawet jeśli początkowo planujemy tylko ochronę podsta­wową, to warto zdecydować się na zakup niewiele droższej centralki, która w przyszłości umożliwi zwiększenie zakresu ochrony.

■ Zasilanie systemu

Zwykle systemy alarmowe wypo­sażone są w dwa zasilania:

♦    podstawowe – z sieci;

♦    awaryjne – z baterii lub akumulatora).

Należy pamiętać, że sieć można bardzo łatwo odciąć. Może się zdarzyć, że przez kilka tygodni nasz dom będzie pozbawiony za­silania, np. gdy wyjedziemy na urlop. Przez ten czas system alar­mowy będzie pobierał zasilanie z baterii. Dlatego też pojemność baterii musi być tak duża, aby mogła zapewnić działanie syste­mu podczas naszej nieobecności. Baterie dobrej firmy zastosowane w systemach z czujkami radiowy­mi mogą pracować przez cały rok. Systemy pobierające prąd rzędu kilkuset miliamperów należy kon­trolować co kilkanaście dni, jeśli temperatura otoczenia jest niska. Związane jest to ze zjawiskiem spadku pojemności akumulato­rów w niskiej temperaturze.

■ Odbiór systemu alarmowego

Na co szczególnie należy zwrócić uwagę przy odbiorze systemu alarmowego?

Oczywiście na estetykę wykonania oraz sposób ukrycia przewodów, centralki, przycisków napado­wych. Ponadto należy sprawdzić:

♦     czy otwieranie drzwi lub pozo­stawienie ich w pozycji otwar­tej do środka budynku nie zmniejsza pola widzenia czu­jek lub nawet nie zasłania czujki

♦     czy pasywne czujki podczerwie­ni są tak usytuowane, aby prze­stępca miał je z lewej lub pra­wej swojej strony, a nie z przo­du i czy znajdują się one w takiej odległości, aby było niemożliwe ich zasłonięcie, za­nim jeszcze zadziałają;

♦     czy system jest w stanie wysłać sygnał alarmu, zanim zostanie uszkodzony przez przestępcę;