Baterie wannowe mogą być montowane natynkowo lub podtynkowo. W Polsce najpopularniejsze są w dalszym ciągu baterie natynkowe umieszczane na ścianie nad wanną, na krawędzi wanny lub na półce ponad nią.
Baterie takie służą nie tylko do napełniania wanny, ale umożliwiają wzięcie natrysku. W ich skład wchodzi wylewka z napowietrzaczem i zawór do podłączenia węża natrysku wyposażony w przełącznik ciśnieniowy. Rączka natrysku może być umieszczona na uchwycie punktowym (stałym bądź nastawnym) lub na pręcie natrysku.
■ Zasada działania
Zaletą baterii jednouchwytowych jest możliwość regulacji temperatury (ruch w poziomie) i strumienia wody (ruch w pionie) jednym uchwytem. Zapewnia to komfort użytkowania i szybkość regulacji parametrów strumienia wody. Przełącznikiem ciśnieniowym można przełączyć strumień wody z wylewki na rączkę natryskową. Sprężyna powrotna przełącznika umożliwia powrót strumienia wody z rączki prysznica do wylewki po zamknięciu wypływu wody – każde uruchomienie baterii powoduje wypływ wody z wylewki. Eliminuje to możliwość zalania łazienki w sytuacji, gdy rączka natrysku znajduje się poza wanną. Ciśnienie wody w całej instalacji powinno być wystarczająco wysokie, aby przełącznik ciśnieniowy mógł odpowiednio pracować, a strumień wody wypływający z rączki prysznicowej był odpowiednio intensywny (minimalne ciśnienie – 1 bar). Jest to szczególnie istotne, gdy rączka natrysku jest wyposażona w przełącznik umożliwiający otrzymanie kilku rodzajów strumienia, w tym strumienia pulsacyjnego lub uderzeniowego (bicze wodne). Coraz więcej firm oferuje rączki natryskowe wyposażone w system zapobiegający osadzaniu się wapnia. Utrzymanie drożności dysz natrysku podwyższa komfort kąpieli i ułatwia utrzymanie ich w czystości.
Jednouchwytowe baterie wannowe mają większy przepływ niż podobne – umywalkowe. Według normy – 18 l/minutę. Jest to możliwe dzięki większym średnicom otworów w korpusie i dużemu otworowi wypływowemu wyposażonemu w perlator. Zwiększony przepływ baterii 1 wannowych powoduje, że są one głośniejsze w użytkowaniu niż | umywalkowe. Dlatego, aby spełnić 2 wymogi normy, wyposażone są zwykle w dodatkowe tłumiki szumów umieszczone w elementach mimośrodowych. Elementów tych nie należy usuwać z mimośrodów, jak to czasem robią „fachowcy”, by uniknąć zatykania instalacji.
■ Instalacja baterii
Woda gorąca wypływa zazwyczaj z lewej strony, a zimna – z prawej, czyli ruch uchwytu w poziomie od prawej do lewej strony powoduje zmianę temperatury wody – od zimnej do gorącej. Odwrotne doprowadzenie przewodów z wodą nie wyklucza użycia baterii jedno- uchwytowej, jednak regulacja temperatury następuje wówczas w przeciwną stronę. Woda gorąca i zimna doprowadzana jest przewodami w ścianie i wyprowadzana przyłączami półcalowymi w odległości około 150 mm od siebie. Rozstaw przyłączy wodnych w baterii wynosi 150 mm, a elementy podłączeniowe mimo- środowe zapewniają możliwość regulacji w zakresie 20 mm.
Podłączenia maskowane są rozetami w kolorze baterii, które są wykonane z metalu lub tworzywa sztucznego.
■ Z czego mogą być wykonane takie baterie?
W Europie korpusy jednouchwytowych baterii wannowych wykonane są zazwyczaj z mosiądzu. Ich kształt odpowiada wzornictwu z serii armatur danej firmy. Wy- lewka stanowi integralną część korpusu. Jej długość wynosi zwykle około 150 mm. Taka długość wystarcza, aby woda spływała do wanny bez rozpryskiwania się na jej ściankach. Istnieją modele baterii z obrotową wylewka. zwykle dłuższą (około 200-25U mm) wyposażaną w zawór z przełącznikiem ciśnieniowym pozwalający na podłączenie natrysku. Baterie z wykończeniami złotymi (chrom lub kolor ze złotem) mają „ zwykle pozłacane nakrętki mocujące. Montując taką baterię należy zachować szczególną ostrożność. Należy używać wtedy odpowiednio dopasowanego klucza wyścielonego filcem lub tworzywem, albo plastikowych osłon nakrętek, które znajdują się przy baterii. Złotem pokryte są również – perlator, osłona elementu sterującego i przełącznik ciśnieniowy.
Na rynku skandynawskim baterie wannowe i natryskowe zwykle produkowane są w osłonie z tworzywa sztucznego. Element sterujący z płytkami ceramicznymi osadzony jest w gnieździe z mosiądzu, woda przepływa przez mosiężne przewody, a osłona korpusu jest wykonana z tworzywa sztucznego pokrytego powłoką chromu, odpornego na zniszczenie. Rozwiązanie takie umożliwia izolację cieplną baterii. Stosując tego typu baterie-nie można się poparzyć, co jest szczególnie ważne w wypadku ich użytkowania przez dzieci lub osoby starsze.
Rączki natrysku i węże natryskowe produkowane są z tworzywa sztucznego, nie nagrzewają się tak jak metalowe i nie mają możliwości obtłuczenia wanny w razie upadku.
■ Montaż
W Polsce spotyka się jeszcze często wanny metalowe z dwoma otworami do umocowania baterii. Był to system stosowany dawniej, dzisiaj kupno baterii wannowej sztorcowej dwuotworowej stanowi problem. Dostępne na rynku rozwiązania to niezbyt estetyczne baterie dwuuchwytowe z uszczelnieniami gumowymi.
Zastosowanie elementów podłączeniowych w postaci kolanek przejściowych z 1/2 na 3/4 cala pozwala w takiej wannie zamontować baterię jednouchwytową nawannową. Niektóre firmy (Kludi, Grohe) oferują (głównie na rynek 3 polski) jednouchwytowe baterie wannowe w komplecie z kolanami 4 podłączeniowymi.
Przy wannach narożnych baterię można zamontować na krawędzi wanny lub na półce. Może to być bateria jednouchwytową trójotworowa. W skład baterii trójotworowej L wchodzi wylewka (długości 150 lub | 220 mm) z przełącznikiem ciśnieniowym, mieszacz z elementem sterującym i odpowiednio umocowana « rączka natrysku. Wąż natrysku jest g dłuższy od standardowego 1,5-metrowego i jest ukryty pod wanną. Wyposażony jest zwykle w sprężynę, która pozwala na łatwy powrót rączki na swoje miejsce. Jeśli bateria tego typu montowana jest na półce za wanną zalecane jest wykonywanie bloków montażowych na szkielecie metalowym – na przykład ze styropianu. Tego typu baterie – z kilkoma rodzajami strumieni – należą do luksusowych i stąd ich wysoka cena. Na rynku polskim tego typu rozwiązania z kompletnymi zestawami bloków montażowych oferują firmy niemieckie – Hansa, Hansgrohe, Kludi.