Pan X wybudował ogrodzenie pełne z pustaków i cegieł o łącznej wysokości 1,70 m ponad teren. W wyniku interwencji jego sąsiadki, pani Y, pracownik naszego urzędu rejonowego dokonał oględzin ogrodzenia. Poinformowaliśmy panią Y, że ogrodzenie wykonane między działkami nie wymaga pozwolenia na budowę. Pani Y skierowała pismo do wojewody, w którym zażądała rozbiórki wybudowanego ogrodzenia. Urząd wojewódzki przychylił się do argumentów pani Y i zasugerował podjęcie w tej sprawie działań na podstawie art. 50 i 51 Prawa budowlanego.
Czy powyższe przepisy upoważniają organ do ingerencji w sprawę budowy nie wymagającej pozwolenia lub zgłoszenia, jeżeli nie zagraża ona bezpieczeństwu ludzi i mienia ani nie zagraża środowisku?
Zgodnie z prawem budowlanym budowa ogrodzeń, z wyjątkiem przylegających do dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych, nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę (art. 29 ust. 1 pkt 7) ani zgłoszenia właściwemu organowi (art. 30 ust. 1). Organ może jednak wstrzymać postanowieniem prowadzenie robót budowlanych w sytuacjach innych niż określone w ort. 48, a nie wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia – jeśli są one wykonywane w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska. Dotyczy to przede wszystkim samego sposobu prowadzenia takich robót.
Wart. 48 ust.l pkt 3 jest mowa o wykonywaniu takich robót „w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu bądź przepisach”. Zgodnie z § 42 ust. 1 rozporządzenia ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, ogrodzenie powinno być ażurowe co najmniej powyżej 0,6 m od poziomu terenu, chyba że konieczność budowy innego ogrodzenia wynika z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo wymagań ochrony akustycznej lub warunków użytkowania działki.
Ogrodzenie nie musi zatem być ażurowe do 60 cm, licząc od poziomu terenu, natomiast wyżej musi być ażurowe. Opisane ogrodzenie nie spełnia tego wymogu. Ochronę uzasadnionych interesów osób trzecich, przewidzianą w prawie budowlanym, zapewnia się przede wszystkim przez przepisy techniczno-budowlane, a zatem o naruszeniu konkretnych interesów osób trzecich można mówić wówczas, gdy zostały naruszone konkretne przepisy (tak jak w opisanym zdarzeniu).
Należy zwrócić uwagę, że osoba zainteresowana może także domagać się ochrony swych praw w postępowaniu cywilnym, albowiem opisana sprawa wkracza w sferę tzw. prawa sąsiedzkiego – czyli problematykę normowaną w kodeksie cywilnym.