Tynki gipsowe są w ostatnich latach coraz częściej stosowane do wykańczania powierzchni ścian wewnętrznych. Stosuje się nie tylko płyty kartonowo-gipsowe – tzw. suche tynki, ale również mokre wyprawy jednowarstwowe, nakładane ręcznie lub za pomocą agregatu tynkarskiego.
Gips jest jednym z najdłużej stosowanych materiałów budowlanych. Wykorzystuje się go do produkcji zapraw tynkarskich, szpachli i klejów, płyt gipsowo-kartonowych, elementów dekoracyjnych oraz elementów do budowy ścian.
Wewnętrzne tynki gipsowe można stosować zarówno w budownictwie ogólnym, jak i mieszkaniowym. Głównymi zaletami tynków gipsowych są:
♦ wchłanianie nadmiernej wilgoci, magazynowanie jej, a gdy jest zbyt sucho, oddawanie jej do otoczenia – zapewnia to dobry klimat w pomieszczeniu;
♦ dobra izolacyjność cieplna – powierzchnia tynku, w którego porach zawarte jest powietrze, stwarza poczucie „ciepłej ściany”;
♦ niepalność i ogniochronność – do czasu całkowitej utraty wody związanej chemicznie pożar się nie rozprzestrzenia, a temperatura na powierzchni tynku wynosi 100-125°C;
♦ dobra przyczepność do wszystkich podłoży;
♦ szybkie wysychanie – zależnie od grubości tynku, wilgotności i temperatury powietrza oraz dostatecznej wentylacji pomieszczenia tynk wysycha od 7 do 14 dni.
Gipsowa zaprawa tynkarska, przeznaczona do wykonywania jednowarstwowych tynków wewnętrznych, jest suchą mieszanką gipsu budowlanego, mączki wapiennej, wapna hydratyzowanego oraz dodatków modyfikujących.
Stosunkowo długi, jak na gips, czas wiązania ułatwia nałożenie tynku oraz wykończenie jego powierzchni.
■ Przygotowanie pomieszczenia
Przed przystąpieniem do tynkowania należy:
♦ wykonać prace instalacyjne,
♦ zamontować stolarkę okienną i drzwiową,
♦ skuć nacieki betonu powstałe podczas betonowania stropów i nadproży oraz występy murów,
♦ wyrównać ubytki,
♦ zabezpieczyć antykorozyjnie wszystkie metalowe powierzchnie, które będą stykały się z tynkiem,
♦ zabezpieczyć folią okna, ościeżnice i grzejniki. W pomieszczeniach temperatura nie powinna być niższa niż 5°C. Podłoża mocno chłonące wodę należy zagruntować środkiem gruntującym odpowiednio dobranym do podłoża.
■ Nakładanie tynku agregatem
Gotowe zaprawy tynkarskie przeznaczone są do tynkowania ręcznego – na przykład zaprawa GT-R lub mechanicznego – na przykład zaprawa GT (o wykonywaniu tynków ręcznie napiszemy osobno). Tynki gipsowe układane mechanicznie wykonuje się agregatem tynkarskim, na przykład produkcji polskiej, niemieckiej lub włoskiej, zasilanym prądem 380 V. Po wymieszaniu zaprawa podawana jest pod ciśnieniem wężem średnicy 35 mm.
Przystępując do tynkowania, należy wyznaczyć powierzchnię tynku. Aby tynki były wysokiej klasy, a wszystkie stykające się płaszczyzny do siebie prostopadłe, do tynkowanej płaszczyzny przymocowuje się listwy prowadzące, a na wypukłych narożnikach – listwy kątowe. Zależnie od długości i kształtu ściany oraz długości łaty listwy mocuje się co 1,5-2 m. Powinny być wykonane ze stali nierdzewnej, aby nie ulegały korozji w kontakcie z gipsem. Na podłoże tynk nakłada się końcówką agregatu tynkarskiego. Końcówkę należy prowadzić ruchem ciągłym, prostopadle do powierzchni podłoża w odległości 10-15 cm. Ściany obrzuca się zaprawą od góry poziomymi warstwami, posuwając się ku dołowi.
■ Właściwości tynku z suchej zaprawy tynkarskiej GT
♦ Czas obróbki – 120-150 minut, zależnie od podłoża i temperatury.
♦ Średnia grubość tynku – 10 mm (minimum 8 mm).
♦ Wydajność – ze 100 kg uzyskuje się około 85 1 zaprawy.
♦ Zużyci e – 1,1 kg na warstwę grubości 1 mm na po- wierzchni lm2.
Wysychanie – średnio 14 dni, zależnie od grubości tynku, wilgotności i temperatury powietrza oraz sposobu wentylowania pomieszczenia.
Prace tynkarskie powinny być tak zorganizowane, aby prowadzić je bez przerw. Łączenie świeżego tynku z położonym dawniej powoduje odspajanie się tych warstw. Dlatego tynki gipsowe powinno się nakładać jednowarstwowo. Podczas tynkowania – jeśli konsystencja zaprawy jest odpowiednio dobrana – zaprawa dobrze trzyma się podłoża i nie opada na posadzkę.
■ Obróbka tynku
Bezpośrednio po wykonaniu narzutu należy zgrubnie go ściągnąć i wyrównać za pomocą łaty aluminiowej. W ten sposób uzyska się jednakową grubość narzutu na całej tynkowanej powierzchni. Jeśli na powierzchni powstały jakiekolwiek zagłębienia, należy wypełnić je zaprawą, a następnie ponownie wygładzić powierzchnię łatą. Po częściowym związaniu zaprawy – po godzinie – należy ścianę wyrównać aluminiową łatą trapezową wykorzystując narożniki jako prowadnice łat. Po przeschnięciu tynków skrapia się je wodą i zaciera nierówności gąbką. Ostatnią czynnością jest wygładzenie tynku specjalną pacą metalową – żyletką. Jakość tynku zależy od poprawnego wykonania każdej z wymienionych czynności. Prace te najlepiej powierzyć dobrze wyszkolonej i zgranej ekipie tynkarzy, dysponującej dobrym sprzętem.
Do wykonywania jednowarstwowych tynków gipsowych za pomocą agregatu najczęściej stosuje się: + gipsową zaprawę tynkarską GT firmy
Dolina Nidy – w cenie 10,3 zł za worek 40 kg, + tynk maszynowy MP 75 firmy Knauf – w cenie 20,9 zł za worek 30 kg.