Odpowiednie zastosowanie nowoczesnych systemów grzewczych sprawiało kłopoty większości projektantom.
Urządzenia grzewcze mają za zadanie zapewnić użytkownikom komfort cieplny przy jak najmniejszych kosztach inwestycyjnych i eksploatacyjnych.
■ Wybór systemu grzewczego
musi być zawsze poprzedzony obliczeniem zapotrzebowania na moc cieplną. Większość konkursowych domów miała bardzo dobrą izolacyjność, a więc zapotrzebowanie na ciepło było małe. Znając obliczeniową moc cieplną domu można przystąpić do wyboru źródła ciepła, a następnie systemu grzewczego. Powinno się przy tym uwzględnić:
♦ dostępność źródła energii;
♦ koszt;
♦ zagadnienia ekologiczne, jeśli zależy nam na czystości środowiska.
W pracach konkursowych dostępność źródła energii nie mogła być brana pod uwagę ze względu na nieznaną lokalizację domów.
■ Źródła ciepła
W domach, w których obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną wynosi od 6 do 16 kW, najlepszym rozwiązaniem, zarówno jeśli chodzi o nakłady inwestycyjne, jak i koszty eksploatacyjne, jest ogrzewanie gazowe. I ten system był najczęściej wykorzystywany w pracach konkursowych. Ogrzewanie elektryczne przy tych mocach jest tańsze inwestycyjnie, ale droższe w eksploatacji. Ponadto nie wszędzie jest możliwe do zastosowania. Jeśli zapotrzebowanie na moc jest mniejsze niż 6 kW, koszty eksploatacyjne ogrzewania elektrycznego i gazowego są porównywalne. Minimalna moc dostępnych na rynku polskim kotłów gazowych do centralnego ogrzewania wynosi 6 kW. Należy pamiętać, że pobór mocy poniżej tej wartości spowoduje spadek sprawności urządzenia oraz skrócenie jego żywotności. Koszt inwestycji związanej z zastosowaniem alternatywnych źródeł energii – kolektorów słonecznych i pomp ciepła – jest ciągle bardzo duży i w tego typu domach długo jeszcze nie będą one powszechnie stosowane.
W konkursowych domach najczęściej projektowano niskotemperaturowy system wodny centralnego ogrzewania.
Dobrze zaprojektowany system powinien mieć małą pojemność wodną, a co za tym idzie i małą bezwładność cieplną. Powinien być wyposażony w dobrą regulację automatyczną.
Materiały, z których wykonuje się instalację centralnego ogrzewania, powinny być starannie dobierane. Najczęściej projektowano instalacje z tworzywa sztucznego i miedzi. Częstym błędem popełnianym przez projektantów było łączenie przewodów z dobrych materiałów z grzejnikami żeliwnymi starego typu o dużej bezwładności cieplnej.
■ Sposoby rozprowadzania instalacji
W wielu projektach proponowano jeden pion instalacyjny współpracujący z jednym lub kilkoma rozdzielaczami. Przewody – ułożone pod podłogą lub w gładzi cementowej – prowadzone od każdego rozdzielacza zasilają pojedyncze grzejniki. Zaletą tego systemu jest łatwość regulacji i montażu, wadą zaś – ze względu na konieczność stosowania dużej liczby przewodów – wysoki koszt inwestycji. Najlepszym sposobem rozprowadzenia przewodów było zaprojektowanie kilku pionów – w wypadku domu dwukondygnacyjnego lub poziomu zasilającego po kolei wszystkie grzejniki. Wymiarując przewody instalacji centralnego ogrzewania projektanci często zapominali o regulacji. Głównym jej zadaniem jest uzyskanie właściwych przepływów w poszczególnych obiegach. Powinno się stosować tylko zawory termostatyczne ze wstępną nastawą, co pozwala na ustawienie wymaganego przepływu przez każdy grzejnik podczas wszystkich stanów pracy instalacji – na przykład w wypadku częściowego obciążenia.
Wśród projektantów panuje opinia, że tak małej instalacji nie ma potrzeby regulować. Tymczasem dobra regulacja pozwala na oszczędność energii i zapewnia komfort cieplny pomieszczeń. Niewielu projektantów proponowało niskotemperaturowy system wodny ogrzewania podłogowego. Inwestycja ta jest droższa od instalacji grzejnikowej, ale tańsza w eksploatacji. Trzeba pamiętać, że nie we wszystkich pomieszczeniach powinno się stosować ten system. Niewątpliwie jest on doskonały do łazienek i kuchni.
■ Kotłownia
to pomieszczenie, w którym znajduje się źródło ciepła.
W krajach zachodnich projektanci dawno już doszli do wniosku, że w domach jednorodzinnych nie ma potrzeby projektowania dodatkowego i kosztownego pomieszczenia na kocioł. Większość kotłów zachodniej produkcji to modele nadające się do montowania w kuchni. Dostępne na rynku polskim wiszące kotły gazowe do centralnego ogrzewania mają estetyczny wygląd. Ich wymiar niejednokrotnie dopasowany jest do wymiarów szafek kuchennych. Właśnie takie źródło ciepła najczęściej proponowano w pracach konkursowych. Niestety przy wyborze projektanci kierowali się głównie ceną, aby obniżyć ogólne koszty inwestycji. Często jednak niska cena wiąże się z nie najlepszą jakością urządzenia, a więc pośrednio z wyższymi kosztami eksploatacyjnymi. Tylko w jednym projekcie znalazłam kocioł wiszący z zamkniętą komorą spalania tzw. turbo. Moim zdaniem jest to wspaniałe i tanie rozwiązanie. Nie wymaga komina ani wentylacji pomieszczenia. Niestety polskie przepisy nie dopuszczają takich rozwiązań, a szkoda.
■ Uwagi ogólne
Ze smutkiem muszę przyznać, że poziom projektów był ogólnie niski. Ponadto projekty instalacyjne były niekompletne – często pomijano obliczenia i powielano schematy, które nie zawsze pasowały do danego obiektu. Aby zmniejszyć koszty inwestycyjne, wybierano najprostszą drogę.
Leave a Reply