Instalacje grzewcze w domu

Odpowiednie zastosowanie nowoczesnych systemów grzewczych sprawiało kłopoty większości projektantom.

Urządzenia grzewcze mają za zadanie zapewnić użyt­kownikom komfort cieplny przy jak najmniejszych kosztach inwestycyjnych i eksploatacyjnych.

■   Wybór systemu grzewczego

musi być zawsze poprzedzony obliczeniem zapotrze­bowania na moc cieplną. Większość konkursowych domów miała bardzo dobrą izolacyjność, a więc zapo­trzebowanie na ciepło było małe. Znając obliczeniową moc cieplną domu można przy­stąpić do wyboru źródła ciepła, a następnie systemu grzewczego. Powinno się przy tym uwzględnić:

♦     dostępność źródła energii;

♦     koszt;

♦      zagadnienia ekologiczne, jeśli zależy nam na czy­stości środowiska.

W pracach konkursowych dostępność źródła energii nie mogła być brana pod uwagę ze względu na nie­znaną lokalizację domów.

■   Źródła ciepła

W domach, w których obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną wynosi od 6 do 16 kW, najlepszym rozwiązaniem, zarówno jeśli chodzi o nakłady inwe­stycyjne, jak i koszty eksploatacyjne, jest ogrzewanie gazowe. I ten system był najczęściej wykorzystywany w pracach konkursowych. Ogrzewanie elektryczne przy tych mocach jest tańsze inwestycyjnie, ale droż­sze w eksploatacji. Ponadto nie wszędzie jest możliwe do zastosowania. Jeśli zapotrzebowanie na moc jest mniejsze niż 6 kW, koszty eksploatacyjne ogrzewania elektrycznego i gazowego są porównywalne. Minimalna moc dostępnych na rynku polskim kotłów gazowych do centralnego ogrzewania wynosi 6 kW. Należy pamiętać, że pobór mocy poniżej tej wartości spowoduje spadek sprawności urządzenia oraz skrócenie jego żywotności. Koszt inwestycji związanej z zastosowaniem alterna­tywnych źródeł energii – kolektorów słonecznych i pomp ciepła – jest ciągle bardzo duży i w tego typu domach długo jeszcze nie będą one powszechnie sto­sowane.

W konkursowych domach najczęściej projektowano niskotemperaturowy system wodny centralnego ogrzewania.

Dobrze zaprojektowany system powinien mieć małą pojemność wodną, a co za tym idzie i małą bezwład­ność cieplną. Powinien być wyposażony w dobrą re­gulację automatyczną.

Materiały, z których wykonuje się instalację centralne­go ogrzewania, powinny być starannie dobierane. Najczęściej projektowano instalacje z tworzywa sztucznego i miedzi. Częstym błędem popełnianym przez projektantów było łączenie przewodów z do­brych materiałów z grzejnikami żeliwnymi starego ty­pu o dużej bezwładności cieplnej.

■ Sposoby rozprowadzania instalacji

W wielu projektach proponowano jeden pion instala­cyjny współpracujący z jednym lub kilkoma rozdziela­czami. Przewody – ułożone pod podłogą lub w gładzi cementowej – prowadzone od każdego rozdzielacza zasilają pojedyncze grzejniki. Zaletą tego syste­mu jest łatwość regulacji i montażu, wadą zaś – ze względu na konieczność stosowania dużej liczby przewodów – wysoki koszt inwestycji. Najlepszym sposobem rozprowadzenia przewodów było zaprojektowanie kilku pionów – w wypadku do­mu dwukondygnacyjnego lub poziomu zasilającego po kolei wszystkie grzejniki. Wymiarując przewody instalacji centralnego ogrze­wania projektanci często zapominali o regulacji. Głównym jej zadaniem jest uzyskanie właściwych przepływów w poszczególnych obiegach. Powinno się stosować tylko zawory termostatyczne ze wstępną nastawą, co pozwala na ustawienie wymaganego przepływu przez każdy grzejnik podczas wszystkich stanów pracy instalacji – na przykład w wypadku czę­ściowego obciążenia.

Wśród projektantów panuje opinia, że tak małej in­stalacji nie ma potrzeby regulować. Tymczasem dobra regulacja pozwala na oszczędność energii i zapewnia komfort cieplny pomieszczeń. Niewielu projektantów proponowało niskotempera­turowy system wodny ogrzewania podłogowego. In­westycja ta jest droższa od instalacji grzejnikowej, ale tańsza w eksploatacji. Trzeba pamiętać, że nie we wszystkich pomieszczeniach powinno się stosować ten system. Niewątpliwie jest on doskonały do łazie­nek i kuchni.

■   Kotłownia

to pomieszczenie, w którym znajduje się źródło ciepła.

W krajach zachodnich projektanci dawno już doszli do wniosku, że w domach jednorodzinnych nie ma potrzeby projektowania dodatkowego i kosztownego pomieszczenia na kocioł. Większość kotłów zachod­niej produkcji to modele nadające się do montowania w kuchni. Dostępne na rynku polskim wiszące kotły gazowe do centralnego ogrzewania mają estetyczny wygląd. Ich wymiar niejednokrotnie dopasowany jest do wymiarów szafek kuchennych. Właśnie takie źródło ciepła najczęściej proponowano w pracach konkursowych. Niestety przy wyborze pro­jektanci kierowali się głównie ceną, aby obniżyć ogól­ne koszty inwestycji. Często jednak niska cena wiąże się z nie najlepszą jakością urządzenia, a więc pośred­nio z wyższymi kosztami eksploatacyjnymi. Tylko w jednym projekcie znalazłam kocioł wiszący z zam­kniętą komorą spalania tzw. turbo. Moim zdaniem jest to wspaniałe i tanie rozwiązanie. Nie wymaga ko­mina ani wentylacji pomieszczenia. Niestety polskie przepisy nie dopuszczają takich rozwiązań, a szkoda.

■   Uwagi ogólne

Ze smutkiem muszę przyznać, że poziom projektów był ogólnie niski. Ponadto projekty instalacyjne były niekompletne – często pomijano obliczenia i powiela­no schematy, które nie zawsze pasowały do danego obiektu. Aby zmniejszyć koszty inwestycyjne, wybie­rano najprostszą drogę.